Jak oddzielić kuchnię od salonu? 10 nowoczesnych i praktycznych rozwiązań na 2025 rok

drewniane lamele oddzielające kuchnię
0
(0)
  • Wyspa kuchenna to jedno z najpopularniejszych rozwiązań oddzielających kuchnię od salonu
  • Meble takie jak sofa czy stół jadalniany mogą stanowić naturalną granicę między strefami
  • Przesuwne drzwi i ścianki pozwalają na elastyczne dzielenie przestrzeni w zależności od potrzeby
  • Lamele i ażurowe przegrody wprowadzają podział bez blokowania przepływu światła
  • Różnice w poziomie podłogi lub materiałach podłogowych subtelnie wyznaczają granice stref

Otwarte przestrzenie łączące kuchnię z salonem stały się niezwykle popularne w nowoczesnych domach i mieszkaniach. Choć taka aranżacja ma wiele zalet, czasem potrzebujemy subtelnego podziału przestrzeni, który pozwoli zachować funkcjonalność obu stref. Oddzielenie kuchni od salonu to nie tylko kwestia estetyki, ale także praktycznego wykorzystania dostępnej przestrzeni.

Decydując się na odgrodzenie kuchni od salonu, zyskujemy szereg korzyści. Zmniejszamy rozprzestrzenianie się zapachów kuchennych, lepiej kontrolujemy hałas związany z przygotowywaniem posiłków i możemy ukryć ewentualny nieporządek podczas gotowania. Jednocześnie zachowujemy przepływ światła i otwartą komunikację między pomieszczeniami, nie tracąc wrażenia przestronności.

Istnieje wiele kreatywnych i funkcjonalnych sposobów na oddzielenie strefy kuchennej od wypoczynkowej. Wybór odpowiedniego rozwiązania zależy przede wszystkim od wielkości przestrzeni, którą dysponujemy, naszego budżetu oraz indywidualnych preferencji estetycznych. Nowoczesne rozwiązania projektowe pozwalają cieszyć się zaletami otwartej przestrzeni, jednocześnie wprowadzając praktyczne i estetyczne granice między strefami.

Dlaczego warto oddzielić kuchnię od salonu?

Odgrodzenie kuchni od salonu przynosi wiele praktycznych korzyści. Przede wszystkim pozwala na lepszą organizację przestrzeni i wyraźne rozdzielenie stref o różnym przeznaczeniu. Kuchnia to miejsce pracy – przygotowywania posiłków, zmywania naczyń, przechowywania produktów spożywczych. Salon natomiast służy do wypoczynku, relaksu i spędzania czasu z bliskimi. Wyraźne rozgraniczenie tych obszarów pomaga w utrzymaniu porządku i ułatwia codzienne funkcjonowanie.

Kolejnym istotnym argumentem jest kontrola nad zapachami i hałasem. Nawet najlepiej wentylowana kuchnia może czasem wypełnić się intensywnymi aromatami gotowania, które nie zawsze chcemy rozprzestrzeniać po całym mieszkaniu. Podobnie dźwięki pracujących urządzeń kuchennych mogą zakłócać spokój osób odpoczywających w salonie. Subtelny podział przestrzeni pomaga zminimalizować te niedogodności bez rezygnacji z zalet otwartego planu.

Warto również wspomnieć o aspekcie estetycznym. Kuchnia, mimo starań o utrzymanie jej w nienagannej czystości, bywa miejscem chwilowego nieporządku – szczególnie podczas intensywnego gotowania. Przemyślane oddzielenie tej strefy od salonu pozwala ukryć robocze zamieszanie przed wzrokiem gości czy domowników odpoczywających w części wypoczynkowej. To szczególnie istotne podczas przyjęć i spotkań towarzyskich, kiedy chcemy zachować reprezentacyjny charakter salonu.

Odgrodzenie kuchni od salonu nie oznacza jednak budowania wysokich murów czy tworzenia dwóch oddzielnych pomieszczeń. Współczesne trendy projektowe oferują mnóstwo pomysłów na subtelny podział, który zachowuje wrażenie przestronności i zapewnia swobodny przepływ światła. Dzięki temu możemy cieszyć się zaletami otwartej przestrzeni, jednocześnie wprowadzając funkcjonalne rozgraniczenie między strefami.

drewniane lamele oddzielające kuchnię

Najpopularniejsze sposoby na oddzielenie kuchni od salonu

Wyspa kuchenna to jedno z najbardziej wszechstronnych rozwiązań, które nie tylko oddziela kuchnię od salonu, ale również zwiększa powierzchnię roboczą i zapewnia dodatkowe miejsce do przechowywania. Wyspę można wyposażyć w płytę grzewczą, zlew lub zaaranżować jako miejsce do spożywania szybkich posiłków. Nowoczesne wyspy kuchenne często pełnią funkcję barku z wysokimi hokerami od strony salonu, co tworzy wygodną przestrzeń do nieformalnych spotkań.

Innym popularnym rozwiązaniem jest wykorzystanie mebli wypoczynkowych jako naturalnej granicy między strefami. Ustawienie sofy lub narożnika tyłem do kuchni tworzy wyraźny podział przestrzeni bez konieczności wprowadzania dodatkowych elementów. To rozwiązanie jest szczególnie praktyczne w mniejszych mieszkaniach, gdzie każdy metr kwadratowy ma znaczenie.

  • Jak oddzielić kuchnię od salonu w małym mieszkaniu? W niewielkich przestrzeniach sprawdzą się lekkie, wielofunkcyjne rozwiązania jak wyspy na kółkach, rozsuwane panele czy niskie regały. Unikaj ciężkich, masywnych przegród zabierających cenną przestrzeń.
  • Czy wyspa kuchenna sprawdzi się w każdym wnętrzu? Wyspa wymaga minimum 100-120 cm wolnej przestrzeni wokół, aby zapewnić komfortowe użytkowanie. W mniejszych kuchniach lepszym rozwiązaniem może być półwysep lub wąski barek.
  • Jak oddzielić kuchnię od salonu bez remontu? Wykorzystaj meble – sofę, regał czy stół jadalniany. Możesz także zastosować przenośne parawany, zasłony lub ekrany, które łatwo przestawić w razie potrzeby.
  • Jakie materiały najlepiej sprawdzają się do oddzielenia kuchni? W kuchni sprawdzą się materiały odporne na wilgoć i łatwe do czyszczenia: szkło, metal, kamień czy laminowane płyty. Do bardziej dekoracyjnych przegród można wykorzystać drewno lub materiały tekstylne.
  • Czy oddzielenie kuchni od salonu wpłynie na oświetlenie wnętrza? Tak, dlatego warto wybierać rozwiązania przepuszczające światło, jak szklane przegrody czy ażurowe konstrukcje, szczególnie jeśli kuchnia nie ma własnego okna.
Rodzaj oddzielenia Zalety Wady Orientacyjny koszt
Wyspa kuchenna Dodatkowa przestrzeń robocza, miejsce do przechowywania Wymaga dużej przestrzeni (min. 100-120 cm wokół) 3000-15000 zł
Półwysep/barek Mniejsze wymagania przestrzenne, miejsce do szybkich posiłków Ograniczona dostępność z jednej strony 2000-8000 zł
Przesuwne drzwi/ścianki Elastyczność - możliwość otwarcia lub zamknięcia przestrzeni Wymagają profesjonalnego montażu, zajmują miejsce po zsunięciu 2500-12000 zł
Regały/półki Dodatkowe miejsce do przechowywania, przepuszczają światło Wymagają regularnego sprzątania, mogą zbierać kurz 500-5000 zł
Ażurowe przegrody/lamele Przepuszczają światło, element dekoracyjny Ograniczona izolacja dźwiękowa i zapachowa 1500-7000 zł

ŹRÓDŁO:

  • [1]https://www.cersanit.com.pl/porady-i-inspiracje/jak-oddzielic-kuchnie-od-salonu,213.html[1]
  • [2]https://www.castorama.pl/jak-oddzielic-kuchnie-od-salonu-praktyczne-porady-ins-1068542.html[2]
  • [3]https://koncept3d.pl/jak-oddzielic-kuchnie-od-salonu/[3]

Mobilne rozwiązania do oddzielenia kuchni od salonu - parawany, zasłony i przesuwne drzwi

Szukasz sposobu na oddzielenie kuchni od salonu bez gruntownego remontu? Mobilne rozwiązania to idealny wybór dla osób ceniących elastyczność i możliwość szybkiej zmiany aranżacji przestrzeni. W przeciwieństwie do stałych przegród, takie elementy można łatwo przesuwać, składać czy nawet całkowicie usunąć, gdy potrzebujesz bardziej otwartej przestrzeni.

Urządzając wnętrze typu open space, warto pomyśleć o rozwiązaniach, które jednocześnie zaznaczą granice między strefami, ale nie zamkną ich całkowicie. Mobilne przegrody pozwalają na elastyczne gospodarowanie przestrzenią i dostosowanie jej do aktualnych potrzeb domowników - czy to podczas gotowania, przyjmowania gości czy codziennego funkcjonowania.

 

Zachęcamy do zapoznania się:
Ładuję link...

 

Parawany - eleganckie i praktyczne przegrody

Parawany kuchenne to jedno z najprostszych rozwiązań, które można zastosować bez jakichkolwiek prac remontowych. Współczesny rynek oferuje ogromny wybór wzorów i materiałów - od klasycznych drewnianych, przez lekkie metalowe konstrukcje, aż po nowoczesne parawany z tworzyw sztucznych.

Szczególnie efektownie prezentują się ażurowe parawany, które nie tylko dzielą przestrzeń, ale również stanowią element dekoracyjny. Przepuszczają światło i nie przytłaczają wnętrza, co jest szczególnie ważne w mniejszych mieszkaniach. Parawany z motywami kulinarnymi czy roślinnymi dodatkowo podkreślą charakter strefy kuchennej.

Wybierając parawan do kuchni warto zwrócić uwagę na:

  • Stabilność konstrukcji - parawan nie powinien się przewracać przy lekkim potrąceniu
  • Materiał wykonania - najlepiej łatwy do czyszczenia, odporny na wilgoć i zapachy
  • Wysokość - optymalnie od 150 do 180 cm, co zapewnia dyskretne odgrodzenie bez uczucia przytłoczenia
  • Szerokość - dopasowaną do dostępnej przestrzeni między kuchnią a salonem

Zasłony przesuwne - tekstylna granica między strefami

Tekstylne rozwiązania to jedna z najbardziej ekonomicznych i jednocześnie efektownych metod oddzielenia kuchni od salonu. Zasłony przesuwne montowane na szynach sufitowych czy ściennych zajmują minimalną ilość miejsca po złożeniu, a rozłożone tworzą miękką, przyjemną dla oka granicę między przestrzeniami.

Wybór odpowiedniej tkaniny ma kluczowe znaczenie - lżejsze materiały przepuszczające światło subtelnie zaznaczą podział, podczas gdy cięższe zasłony zapewnią większą prywatność i lepszą izolację dźwiękową oraz zapachową. W nowoczesnych wnętrzach świetnie sprawdzą się panele japońskie, które płynnie przesuwają się na prowadnicach i mogą być wykonane z różnorodnych materiałów.

Drzwi przesuwne - funkcjonalność i elegancja

Drzwi przesuwne między kuchnią a salonem to rozwiązanie zapewniające najwięcej możliwości - od całkowitego otwarcia przestrzeni po jej pełne zamknięcie. Choć ich montaż wymaga pewnych inwestycji, efekt jest zdecydowanie wart zachodu. Szczególnie popularne są szklane drzwi przesuwne, które nawet zamknięte nie blokują przepływu światła.

Systemy drzwi przesuwnych mogą być montowane na ścianie lub ukryte w suficie podwieszanym. Najbardziej praktyczne są drzwi dwuskrzydłowe, które można częściowo otworzyć w zależności od potrzeby. W przypadku mniejszych mieszkań warto rozważyć drzwi harmonijkowe lub składane, które po złożeniu zajmują minimalną przestrzeń.

Nowoczesne systemy przesuwne oferują:

  • Ciche mechanizmy przesuwania na łożyskach
  • Różnorodne wykończenia - od transparentnego szkła po matowe lub barwione tafle
  • Możliwość łączenia z elementami drewnianymi lub metalowymi dla lepszego efektu wizualnego
  • Opcje z wbudowanymi uchwytami lub całkowicie zlicowane z powierzchnią

przegroda między kuchnią a salonem

Jak dobrać mobilne rozwiązanie do swoich potrzeb?

Wybierając mobilną przegrodę między kuchnię a salon, weź pod uwagę nie tylko aspekty estetyczne, ale przede wszystkim funkcjonalność. Jeśli zależy ci na skutecznym odizolowaniu zapachów i dźwięków, lepszym wyborem będą drzwi przesuwne lub cięższe, podwójne zasłony. Z kolei dla tych, którzy potrzebują jedynie symbolicznego zaznaczenia granicy przy zachowaniu przepływu światła, idealnie sprawdzą się lekkie parawany lub ażurowe przegrody.

Pamiętaj, że mobilne rozwiązania można łatwo wymienić lub zmodyfikować, co daje swobodę w przypadku zmiany koncepcji aranżacyjnej. Jest to ich ogromna przewaga nad stałymi przegrodami, które wymagają bardziej inwazyjnych prac remontowych.

Meble jako granica przestrzeni - wyspy, półwyspy i barki oddzielające kuchnię od strefy wypoczynkowej

W nowoczesnych projektach wnętrz meble kuchenne pełnią nie tylko funkcję użytkową, ale również wyznaczają granice między różnymi strefami domu. Odpowiednio zaprojektowana wyspa, półwysep czy barek stanowią eleganckie rozwiązanie, które pozwala zachować wrażenie przestronności przy jednoczesnym funkcjonalnym podziale przestrzeni.

Kluczem do sukcesu jest dopasowanie mebla granicznego do wielkości pomieszczenia oraz stylu życia domowników - innego rozwiązania będzie potrzebować rodzina z małymi dziećmi, a innego para uwielbiająca organizować przyjęcia.

Wyspa kuchenna - centrum wielofunkcyjnej przestrzeni

Wyspa kuchenna to rozwiązanie idealne dla przestronnych wnętrz, które wymaga minimum 100-120 cm wolnej przestrzeni wokół, aby zapewnić swobodną komunikację. Nowoczesne projekty często łączą w wyspie kilka funkcji jednocześnie:

  • Strefę gotowania z płytą indukcyjną i wyciągiem sufitowym
  • Miejsce do przygotowywania posiłków z powiększonym blatem roboczym
  • Przestrzeń do przechowywania z pojemnymi szufladami i szafkami
  • Część barową z miejscami do siedzenia od strony salonu

Wyspa staje się naturalnym centrum życia rodzinnego, gdzie można nie tylko przygotowywać posiłki, ale również spożywać je w nieformalnej atmosferze, odrabiać lekcje czy pracować zdalnie.

nowoczesna kuchnia z podziałem

Półwysep kuchenny - kompromis dla mniejszych przestrzeni

Gdy metraż nie pozwala na pełnowymiarową wyspę, półwysep kuchenny staje się rozsądnym kompromisem. To rozwiązanie zajmuje mniej miejsca, ponieważ jest dostępne z trzech stron, a czwartą łączy się z zabudową kuchenną lub ścianą.

Półwysep szczególnie dobrze sprawdza się w kuchniach w kształcie litery L lub U, gdzie stanowi naturalne przedłużenie blatów roboczych. Jego zaletą jest możliwość montażu w już istniejących kuchniach bez konieczności przeprowadzania kosztownego remontu - wystarczy odpowiednio przedłużyć blat roboczy i dostawić szafki.

Barek kuchenny - lekka granica dla małych mieszkań

Barek kuchenny to najbardziej ekonomiczne rozwiązanie, które sprawdzi się nawet w niewielkich mieszkaniach. W przeciwieństwie do masywnych wysp i półwyspów, barek może być wykonany z lekkiej konstrukcji, która nie przytłacza wnętrza.

Popularne są barki w formie przedłużonego blatu roboczego, montowane na różnych wysokościach - niższy od strony kuchni służy jako powierzchnia robocza, wyższy od strony salonu jako miejsce do spożywania posiłków. Różnica wysokości nie tylko podkreśla podział stref, ale również zapobiega rozprzestrzenianiu się kuchennego nieporządku na widok gości.

Warto pamiętać, że nawet najmniejszy barek powinien mieć głębokość minimum 30-40 cm, aby był funkcjonalny jako miejsce do spożywania posiłków. Dobierając hokery, należy zwrócić uwagę na wysokość siedziska - między blatem a siedziskiem powinno być około 25-30 cm wolnej przestrzeni dla wygodnego siedzenia.

Stałe elementy konstrukcyjne - półścianki, przeszklenia i różnice poziomów między kuchnią a salonem

Półścianki kuchenne to jedno z najbardziej praktycznych i estetycznych rozwiązań, gdy zależy nam na częściowym oddzieleniu kuchni od strefy wypoczynkowej. W przeciwieństwie do pełnej ściany, półścianka o wysokości 90-120 cm tworzy subtelną granicę, nie blokując jednocześnie przepływu światła i komunikacji między domownikami. Nowoczesne półścianki często pełnią podwójną funkcję - od strony salonu mogą służyć jako miejsce na drobiazgi dekoracyjne, a od strony kuchni jako dodatkowy blat roboczy.

Szczególnie popularne są półścianki wykończone blatem kamiennym lub drewnianym, które wizualnie nawiązują do kuchennych blatów roboczych. Możemy je dodatkowo wyposażyć w półki lub szafki, zyskując tym samym funkcjonalną przestrzeń do przechowywania.

Przeszklenia - nowoczesny sposób na oddzielenie stref

Szklane ścianki działowe między kuchnią a salonem to hit ostatnich sezonów, który łączy funkcjonalność z eleganckim designem. Przeszklenia skutecznie izolują zapachy kuchenne, jednocześnie zachowując wrażenie otwartej przestrzeni i przepływ naturalnego światła. To idealne rozwiązanie dla osób, które chcą zachować kontakt wzrokowy z gośćmi przebywającymi w salonie podczas przygotowywania posiłków.

Możemy wybierać spośród różnych rodzajów szkła:

  • Szkło przezroczyste - optycznie nie dzieli przestrzeni, ale stanowi fizyczną barierę
  • Szkło ornamentowe lub ryflowane - zapewnia subtelną prywatność przy zachowaniu przepuszczalności światła
  • Szkło matowe - daje większą prywatność i może być częściowo przezroczyste
  • Szkło barwione - dodaje wnętrzu charakteru i kolorystycznego akcentu

Szczególnie modnym rozwiązaniem są loftowe przeszklenia z czarnymi szprosami, które wprowadzają industrialny charakter i stanowią mocny akcent dekoracyjny. Mogą być wykonane w formie stałej ścianki lub zawierać przesuwne lub rozwierane drzwi, co zwiększa ich funkcjonalność.

Różnice poziomów - subtelne wyznaczenie granic

Wykorzystanie różnic poziomów podłogi to elegancki i architektonicznie interesujący sposób na zaznaczenie przejścia między strefą kuchenną a wypoczynkową. Nawet niewielka różnica wysokości, rzędu 10-15 cm, wyraźnie oddziela przestrzenie bez konieczności stawiania fizycznych przegród.

Podwyższona strefa kuchenna nie tylko wizualnie oddziela przestrzenie, ale również może mieć praktyczne zastosowanie - ułatwia utrzymanie czystości i zapobiega rozprzestrzenianiu się kuchennych zabrudzeń na salon. Dodatkowo, różnica poziomów pozwala na ukrycie pod podestem instalacji wodno-kanalizacyjnych, co jest szczególnie przydatne przy remontach starszych mieszkań.

Łączenie różnych rozwiązań dla najlepszego efektu

Najbardziej efektowne aranżacje często łączą kilka metod oddzielenia przestrzeni. Półścianka zwieńczona przeszkleniem czy podwyższona strefa kuchenna odgrodzona szklaną balustradą to rozwiązania, które zapewniają zarówno funkcjonalność, jak i wyjątkowy efekt wizualny.

Przy projektowaniu stałych elementów konstrukcyjnych warto pamiętać o zachowaniu spójności stylistycznej z resztą wnętrza. Materiały wykończeniowe półścianek czy profili przeszkleń powinny nawiązywać do głównych materiałów wykorzystanych w kuchni i salonie, tworząc harmonijną całość zamiast wrażenia przypadkowego podziału.

Dekoracyjne sposoby oddzielenia strefy kuchennej - lamele, regały i gra kolorów w otwartej przestrzeni

W nowoczesnych aranżacjach wnętrz lamele ścienne zyskały ogromną popularność jako elegancki sposób na oddzielenie kuchni od salonu. Te pionowe lub poziome listewki tworzą intrygującą grę światła i cienia, jednocześnie zachowując przepływ powietrza i otwartość przestrzeni. Lamele między kuchnią a salonem mogą być wykonane z różnych materiałów – od naturalnego drewna, przez MDF, po laminowane panele w różnorodnych kolorach.

Szczególnie efektownie prezentują się drewniane panele w ciepłych odcieniach, które ocieplają wnętrze i wprowadzają przytulny klimat. Lamele można montować na ściankach działowych, wyspach kuchennych lub jako wolnostojące przegrody, tworząc subtelną, ale wyraźną granicę między strefami.

Regały i półki - funkcjonalny podział przestrzeni

Regały jako przegrody między kuchnią a salonem to rozwiązanie łączące estetykę z praktycznością. W przeciwieństwie do pełnych ścianek, otwarte półki przepuszczają światło, optycznie nie zmniejszając przestrzeni. Regał ustawiony prostopadle do ściany doskonale dzieli pomieszczenie na strefy, jednocześnie oferując miejsce do przechowywania i eksponowania dekoracji.

Wybierając regał jako element dzielący przestrzeń, warto zwrócić uwagę na:

  • Wysokość mebla - od niskich półek po konstrukcje sięgające sufitu
  • Głębokość półek - dostosowaną do przedmiotów, które chcemy na nich przechowywać
  • Styl - dopasowany do pozostałych mebli w pomieszczeniu
  • Otwartość konstrukcji - im bardziej ażurowa, tym lepszy przepływ światła

szklana ścianka w salonie

Gra kolorów i faktur - wizualne wydzielenie stref

Zróżnicowanie kolorystyczne przestrzeni to jeden z najprostszych, a jednocześnie bardzo efektywnych sposobów na zaznaczenie granic między kuchnią a salonem. Przemyślane zastosowanie kontrastów lub płynnych przejść kolorystycznych pomoże oddzielić strefy funkcjonalne bez konieczności stawiania fizycznych barier.

Popularnym zabiegiem jest użycie kontrastowych zestawień kolorystycznych, gdzie część kuchenna może być utrzymana w ciemniejszych tonach, a salon w jaśniejszych. Warto jednak pamiętać o zachowaniu spójności kolorystycznej całej przestrzeni poprzez powtarzanie wybranych odcieni w różnych elementach wyposażenia.

Łączenie różnych rozwiązań dla najlepszego efektu

Najciekawsze aranżacje często łączą kilka metod podziału przestrzeni. Przykładowo, wyspa kuchenna wykończona lamelami, regał z dekoracjami w kolorach przewodnich dla danej strefy czy przegroda z drewnianych listewek w kolorze dopasowanym do podłogi - to rozwiązania, które wspólnie tworzą harmonijną, ale wyraźnie podzieloną przestrzeń.

Wybierając sposób na oddzielenie kuchni od salonu, warto kierować się nie tylko estetycznymi preferencjami, ale przede wszystkim funkcjonalnością i stylem życia domowników. Dobrze przemyślany podział przestrzeni sprawi, że wnętrze będzie nie tylko piękne, ale również praktyczne i dostosowane do codziennych potrzeb.

Podsumowując, nowoczesne sposoby na odgrodzenie kuchni od salonu oferują znacznie więcej możliwości niż tradycyjne ściany działowe. Lamele, regały i przemyślana kolorystyka pozwalają zachować otwartość przestrzeni przy jednoczesnym funkcjonalnym podziale na strefy. Dzięki tym rozwiązaniom możemy cieszyć się zaletami otwartego planu, jednocześnie minimalizując jego wady i tworząc wnętrze dopasowane do naszych indywidualnych potrzeb i upodobań.

Czy Artykuł był pomocny?

Kliknij w gwiazdkę żeby ocenić!

Ocena 0 / 5. Wynik: 0

Brak ocen, bądź pierwszy!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

elmro.pl
Przegląd prywatności

Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.